Interview met Martijn Willems, Corporate Controller MN
De pensioenmarkt verandert in hoog tempo. Ingegeven door de kredietcrisis is er veel nieuwe wet- en regelgeving op de fondsen afgekomen en wordt een brede maatschappelijke discussie gevoerd over het pensioenstelsel van de toekomst. Hoe speelt Control in op deze dynamiek? Wij vroegen het Martijn Willems, Corporate Controller bij MN.
´Een veranderende markt vraagt veel van het verandervermogen van een organisatie. Door dicht op de business te zitten kunnen wij het management helpen koersvast te handelen. Ondanks dat we met veel onzekerheden te maken hebben, zijn we er van overtuigd dat voor het toekomstige pensioenstelsel flexibiliteit, kostenbeheersing en transparantie de cruciale elementen zijn. Steeds vaker moet altijd en overal real-time informatie beschikbaar zijn, om op basis daarvan bij te kunnen sturen. Pensioenfondsbestuurders willen dat met betrekking tot hun fonds, deelnemers willen dat met betrekking tot hun eigen financiële situatie.
Daar richten wij onze organisatie op in, bij elk project of idee kijken we naar: hoe, tegen welke prijs en met welke opbrengst draagt dit bij aan de koers van de organisatie.
[quote]”De ware meerwaarde van ons als controlteam, leveren we met onze analysekracht”[/quote]
Business partner
Martijn geeft leiding aan het corporate control-team, dat samen met het business control-team uit 14 controllers bestaat. ´Om de positie van ´business partner´ af te dwingen geldt als voorwaarde dat je de informatievoorziening perfect op orde hebt. Daar is de afgelopen jaren hard aan gewerkt en nog steeds kijken we hoe we onze business intelligence kunnen vergroten. Data integriteit, tooling en tijdigheid zijn elementen die continu onze aandacht vragen. Maar de ware meerwaarde van ons als controlteam, leveren we met onze analysekracht. Data vertalen naar heldere rapportages en adviezen waarop het management haar keuzes kan baseren. En, als de keuzes gemaakt zijn en de besluiten genomen, als luis in de pels, hameren op de consistente naleving hiervan. Juist dat laatste element vraagt dat we als Controller analytisch vermogen koppelen aan overtuigingskracht en adviesvaardigheden. Een delicaat proces waarin je balanceert tussen gelijk hebben en gelijk krijgen.
Groei
Om de vele ontwikkelingen die op MN afkomen het hoofd te bieden, versterk ik mijn team graag met een ambitieuze Controller. Een vakprofessional die begrijpt dat verandermogen gerelateerd is aan inzicht en niet bang is over de grenzen van zijn eigen vakgebied heen te kijken. Verbinding aangaat, prikkelt, stimuleert en uitdaagt vanuit een stevige financiële basis. Bent of kent u deze controller? Bekijk eens onze vacature pagina voor deze en andere Controller vacatures.
Wilt u zich als financiele professional verder ontwikkelen? Bekijk dan onze opleidingsgids voor de relevante opleidingen, zoals de verkorte controllersopleiding.
Elke maand geven we een kijkje in de financiële keuken van een organisatie. Deze maand staat het festivalseizoen centraal op het Business Controller Platform. Dat Ronnie Degen directeur en mede-eigenaar van De Feestfabriek is, zal weinig mensen misschien iets zeggen, maar dat verandert op slag als we daaraan toevoegen dat zijn bedrijf verantwoordelijk is voor de organisatie van onder meer het Zwarte Cross festival.
“Het begon met een feestelijke cross gelardeerd met wat muziek in 1997”, blikt Degen terug, “en later wilden we meer.” Dat ‘meer’ werd het grootste motorcross evenement van Europa. Maar ook dat was nog niet genoeg. “Onze droom was om die cross te combineren met een festival, waardoor we een breed publiek konden trekken.” Die droom is inmiddels meer dan in vervulling gegaan. “Nu organiseren we één van de grootste festivals van Nederland”, zegt Ronnie Degen met een enthousiasme die hem gedurende het gesprek niet meer zal verlaten. Behalve als we hem de vraag voorleggen hoe een familiefestival valt te rijmen met de toch wel ruige uitstraling die Zwarte Cross bij sommigen heeft.
foto afkomstig van www.zwartecross.nl
“Het vooroordeel dat Zwarte Cross heeft en dat trouwens ook geldt voor De Achterhoek waar het festival plaatsvindt, vinden we jammer. Het is in werkelijkheid een heel gemoedelijk festival en dat blijkt uit het groeiende aantal bezoekers. Die komen af op de beleving die we verkopen. Veel andere festivals moeten het hebben van grote artiestennamen. Wij hoeven de mensen niet te trekken met een aansprekende line up. Onze bezoekers komen voor de sfeer en genieten van live muziek, die in vrijwel alle stijlen ten gehore wordt gebracht. Houd je van rock, dan kun je daar terecht, maar heb je een voorkeur voor – ik noem maar wat – Tiroler muziek, dan kom je ook aan je trekken terwijl je kinderen zich vermaken in het Kinderparadijs.”
Als Degen daar nog aan toevoegt dat er een grote kermis is opgebouwd op het festivalterrein en een theaterweide waar meer dan 1100 theaterartiesten optreden en de dag met vuurwerk wordt afgesloten, dan is duidelijk dat welk vooroordeel dan ook naar het rijk der fabelen verwezen moet worden.
[quote]“We weten ongeveer op hoeveel mensen we kunnen rekenen en ook welk bedrag ze besteden. Op die gegevens kunnen we ons budget baseren.”[/quote]
Blijft wel de vraag hoe de organisatie die ooit een crossje met muziek organiseerde in staat is zo’n groot festival te managen. “Doordat we als het ware met het festival zijn meegegroeid”, luidt het antwoord. “Juist omdat we klein zijn begonnen, kennen we onze doelgroep heel goed. We weten ongeveer op hoeveel mensen we kunnen rekenen en ook welk bedrag ze besteden. Op die gegevens kunnen we ons budget baseren.”
Een budget met, zoals Degen het noemt, veel taartpunten. “Denk aan de beveiliging, verkeersmaatregelen, inkoop, productie, licht, geluid en andere technische zaken. En dan ben je er nog lang niet, want ook de uitgaven voor de artiesten, de inrichting van het terrein, promotie en publiciteit moeten worden begroot, net als de algemene kosten waaronder de diverse verzekeringen.”
Het festival vindt plaats in juli, maar in september van het jaar daarvoor werkt de organisatie aan de funding. “In november starten we de voorverkoop tegen een gereduceerd tarief, mede omdat op dat moment geen programma bekend is. Veel mensen kopen op dat moment al hun toegangsbewijzen in het vertrouwen dat we hun niet zullen teleurstellen. We vergelijken het resultaat van de voorverkoop met die van het jaar daarvoor en op grond daarvan maken we een inschatting van het totaal aantal bezoekers. Op die cijfers stellen we dan het definitieve budget vast.”
Over verzekeringen gesproken, dekken jullie je ook in voor slecht weer? “Eind juli is het weer doorgaans erg mooi. Mocht er een regenbuitje vallen dan blijven de mensen echt wel komen. In ons hele bestaan hebben het maar één keer meegemaakt dat het drie dagen achtereen regende. Maar het antwoord is ja: naast de reguliere verzekeringen voor onze mensen en het materiaal en uiteraard een aansprakelijkheidsverzekering, hebben we ook een evenementendekking die onder meer bij schade door slecht weer uitkeert.”
Foto afkomstig van www.zwartecross.nl
Vallen ook de vrijwilligers onder de aansprakelijkheidsdekking?
Ron Degen zegt dat dit het geval is, maar voegt daaraan toe: “Wij spreken niet van vrijwilligers, dat vinden we geen vorm van maatschappelijk ondernemen. Wat we doen is het betrekken van organisaties en verenigingen bij het festival. Wij sponsoren die verenigingen en in ruil leveren zij ons mankracht daarvoor. Op die manier voelt iedereen zich bij het evenement betrokken.”
De Feestfabriek beperkt zich niet tot de organisatie van Zwarte Cross. “Twee jaar geleden startten we met Mañana Mañana, zeg maar het tegengestelde van Zwarte Cross, een evenement voor mensen die willen onthaasten en zich willen onderdompelen in een soort Woodstock-gevoel. Het landgoed stroomde vol met kampeerders, hele gezinnen, folkies, Bourgondiërs, neohippies en andere levensgenieters uit vele windstreken en van alle leeftijden.”
[quote]“Ja, we nemen best risico’s”, zegt Degen met gevoel voor understatement[/quote]
Maar ook neemt het bedrijf met 25 medewerkers initiatieven die niets met evenementen te maken hebben. Wat te denken van Nozem Oil, een ‘smerig lekkere shooter’, ofwel een drank gemaakt van verschillende citrusvruchten en chili en, die volledig in eigen beheer is ontwikkeld. “Ja, we nemen best risico’s”, zegt Degen met gevoel voor understatement, “we durven te investeren en ervoor te gaan.” Dat blijkt ook de uitgave van een kinderboek met Achterhoekse verhalen en het op de markt brengen van een eigen vuurwerkpakket. “Met het bewandelen van deze zijpaden verhogen we de naamsbekendheid.”Maar voor Degen en zijn mensen staat één ding voorop: “We kijken eerst of we het leuk vinden om een nieuwe activiteit te starten. Daarna kijken we of die iets oplevert en dat kan zijn in geld, maar ook in de vorm van naamsbekendheid.”
Interview met Goos Minderman, hoogleraar Public Governance en Public Law, VU
[quote]”Investeren in je professionaliteit is en blijft essentieel”[/quote]
“Er is geen functie binnen de publieke sector die zo sterk is geëmancipeerd als die van de controller. Tien, twintig jaar geleden lag de focus van de financiële functie binnen centrale overheden, gemeenten, zorginstellingen en scholengemeenschappen op de verantwoording van middelen op basis van een deugdelijke administratie, ao/ic en jaarrekening. Nu richt de aandacht zich met name op de doelmatigheidsvraag; in hoeverre dragen de activiteiten van de organisatie bij aan de realisatie van de (maatschappelijke) doelstellingen van de instelling.
De controller positioneert zich daarmee meer in het strategisch centrum van de organisatie. Neem de Noord/Zuidlijn hierin als voorbeeld. Van de controller wordt verwacht dat hij/zij antwoord kan geven op de vraag of dit een doelmatige investering is geweest. Dat men niet binnen de financiële kaders is gebleven mag duidelijk zijn. Interessanter is het om te weten hoe het project heeft bijgedragen aan de economische ontwikkeling van Amsterdam, het reduceren van de verkeersdruk, het verbeteren van de leefbaarheid of de winst vanuit het oogpunt van technologische innovatie. Kortom de moderne public controller kijkt verder dan de cijfertjes alleen en koppelt (strategisch) beleid aan maatschappelijke doelstellingen en verbind daarmee alle disciplines binnen de organisatie met elkaar.”
Doelmatigheidsvraag
Goos Minderman is hoogleraar Public Governance en Public Law aan de VU, hoogleraar aan de University of Stellenbosch en gastdocent bij de Rotterdam School of Management en andere universiteiten in Nederland en daarbuiten. Ook is hij verbonden aan het studiecentrum voor Bedrijf en Overheid. Investeren in je professionaliteit is en blijft essentieel. De veranderingen gaan zo hard dat scholing eerder noodzaak dan luxe is. Waar de meeste controllers moeite mee hebben is die doelmatigheidsvraag. Hoe realiseer je dat met de publieke middelen het maximale maatschappelijke nut wordt gecreëerd. Denk bijvoorbeeld ook aan de decentralisatie van de jeugdzorg. Gemeenten worden straks door de burgers afgerekend op de kwaliteit hiervan. Het is uiteraard hun zorg dat er binnen de financiële lijntjes wordt gehandeld, belangrijker is echter de kwaliteit van de geleverde diensten en de tevredenheid van de gebruikers. Daarin ligt de uitdaging voor de controller: een goede en doelmatige jeugdzorg. Hoe stuur je zo’n netwerk van zorginstellingen, patiënten, ouders over de diverse gemeenten heen aan? Dat vraagt van je dat je over de grenzen van je eigen vakgebied heenkijkt. In elkaars keuken kijkt en je verdiept in de drivers van de ander om vervolgens een budgetterings/rapportagecyclus op te zetten die de brug slaat tussen strategie, operatie en doelstellingen.
[quote]”Het is duidelijk, het aandachtsgebied van de public controller wordt breder en breder en behelst steeds meer niet-financiële componenten”[/quote]
Het is duidelijk, het aandachtsgebied van de public controller wordt breder en breder en behelst steeds meer niet-financiële componenten. Daarin schuilt ook het gevaar. Hoe houd je focus en blijf je bij de kern: aan de buitenwereld zichtbaar maken dat je doet wat je belooft.
Goos Minderman is hoofddocent van de opleiding Controllersopleiding voor overheid en non-profit van het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid. Uw rol als strategisch adviseur wordt steeds belangrijker! In vijf dagen worden alle cruciale topics van public controlling besproken waarbij de praktijksituatie centraal staat.
Elke maand geven we een kijkje in de financiële keuken van een organisatie. Deze maand staat het festivalseizoen centraal op het Business Controller Platform. We trappen af met Guus Dutrieux, directeur van onder andere Parkpop.
[quote]“Vaak word ik gecorrigeerd door mijn andere collega’s”[/quote]
Ik ben Guus Dutrieux, ik ben actief als directeur en Parkpop is één van onze evenementen. We hebben drie grote evenementen, en afhankelijk van het jaar ook op 4 en 5 mei. We zijn een redelijk kleine organisatie, er is een vaste staf van 6 man en dat groeit dan in het evenementenseizoen. Daarvan is de helft ook bezig bij financiën en we hebben de financial controller, die let op elke uitgave en voor alle inkomsten of het klopt en of de begroting accuraat is. We hebben een zakelijk marketeer die het geld moet binnenhalen, en ik als directeur kijk over het totaal heen en vaak word ik gecorrigeerd door mijn andere collega’s.
Geheim van een goed evenement
Allereerst moet een evenement uniek zijn, dus het moet zich onderscheiden van anderen. Je moet een bepaald publiek kunnen aanspreken, vervolgens moet het financieel gezond zijn uiteraard, en je programmering moet natuurlijk interessant zijn. Dus ja, je moet kijken in welk tijdspad je zit qua planning van de evenementen op nationaal niveau.
Hopen op een lekker zonnetje
Een betaald evenement is iets minder weersgevoelig, want dan hebben mensen een kaartje gekocht dus dan komen ze toch. Alleen geven ze dan hun geld anders uit op locatie. Als je een gratis festival hebt dan ben je zeer weersafhankelijk, dus dan moet je zorgen dat je een vast kernpubliek hebt. Echte diehards die toch komen, maar die geven ook minder uit. Dus moet je de programmering proberen zo te maken dat mensen ook met slecht weer komen. Maar het kan toch gauw bij Parkpop 80.000 mensen schelen als het weer heel slecht is. Je schat je risico’s in, maar dat betekend dat je in elk geval van tevoren weet welk risico je neemt en uiteindelijk, ja, als het heel erg tegenvalt, dan neem je je verlies.
[quote]“Het kan bij Parkpop toch gauw 80.000 mensen schelen als het weer heel slecht is”[/quote]
Werken bij Parkpop
Het is wel van belang dat diegene die erin stapt ook goed gevoel heeft voor het product waarvoor je staat maar het gaat ook over cijfers. De trots moet komen uit de cijfers, maar de persoon moet wel degelijk passen binnen je team. En vooral als je een kleine organisatie bent, dan hebben wij iemand nodig die assertief is, opstaat en handelt en ook mij corrigeert.
De BTW is een belasting die qua hoeveelheid wijzigingen en rechtspraak naar ik inschat op kop loopt. Meer dan andere belastingsoorten in Nederland wordt de wet- en regelgeving beïnvloed en gevormd door wetgeving en rechtspraak vanuit Europa. BTW-specialisten worden elke week weer geconfronteerd met nieuwe rechtspraak van het Hof van Justitie EU, die invloed kan hebben op een specifieke zaak. In dat verband zijn er permanent wijzigingen en aanvullingen en betreft onderstaande slechts een greep uit een aantal relevante wijzigingen.
Per 1 januari 2015 zijn in de Nederlandse wetgeving diverse zaken aangepast, waarvan onderstaand een aantal relevante aspecten worden weergegeven.
Behandeling eeuwigdurende zakelijke rechten
Zo is de regeling voor de waardering van eeuwigdurende zakelijke rechten aangepast Bij de vestiging/levering van zakelijke rechten op onroerende zaken doet zich een waarderingskwestie voor. Bij dergelijke situaties dient voor de BTW namelijk te worden beoordeeld of dat sprake is van een levering van een goed of levering van een dienst. De kwalificatie hangt af van de hoogte van de vergoeding die wordt betaald. Dat kan zowel ineens als en/of door middel van een periodieke canon. De wetgever heeft bepaald welke rekensystematiek voor de BTW dient te worden gehanteerd bij een periodieke canon. Voor zakelijke rechten met een onbepaalde looptijd (de zogenoemde eeuwigdurende zakelijke rechten) heeft de wetgever met ingang van 2015 (bij wijze van fictie) bepaald, dat wordt aangesloten bij de waarde in het economische verkeer van de zaak waarop het recht betrekking heeft. Daardoor zal bij dergelijke rechten eerder sprake zijn van een kwalificatie als levering en dientengevolge belast met BTW, bij vestiging op een nieuw goed of op een bouwterrein. Er geldt overgangsrecht voor overeenkomsten van voor 1 juli 2015 bij uitvoering voor 1 januari 2017.
Overheid en nieuwe vormen van parkeren
Overheden, zoals gemeenten, werden al als BTW-ondernemer aangemerkt voor het zogenoemde slagboom parkeren dat stond tegenover de situatie van parkeren op de openbare weg. Omdat in de praktijk blijkt dat er nieuwe tendensen zijn op dit vlak is de regeling aangepast. De overheid wordt met ingang van 2015 nu ook als BTW-ondernemer aangemerkt in situaties, waarbij op een andere wijze dan via een slagboom de betaling wordt gewaarborgd. Dit doet zich bijvoorbeeld onder meer voor als gebruik wordt gemaakt van een camera-registratie.
Elektronische diensten aan particulieren in ander EU-land
Op 1 januari 2015 zijn de regels voor telecommunicatie-, omroep- en elektronische diensten (digitale diensten) gewijzigd bij het leveren van dergelijke diensten aan natuurlijke personen en niet-zakelijke afnemers (de zogenoemde B2C-diensten) gevestigd in een andere EU-lidstaat dan de lidstaat waarin de dienstverrichter is gevestigd. Voorheen gold dat dergelijke B2C-diensten werden behandeld als diensten die zijn verricht waar de dienstverrichter is gevestigd, ongeacht waar binnen de EU de afnemer zich bevindt. Vanaf 1 januari 2015 worden deze diensten belast in de lidstaat waar de afnemer van de dienst is gevestigd of zijn gebruikelijke woonplaats heeft. De verrichters van dergelijke diensten zullen daarom vanaf 1-1-2015 moeten vaststellen waar hun afnemers gevestigd zijn of hun gebruikelijke woonplaats hebben, en zullen in dat land BTW in rekening moeten brengen tegen het daar geldende tarief Om te voorkomen dat ondernemers zich in elke EU-lidstaat waar zij digitale diensten leveren moeten registreren, is vanaf 1 januari 2015 de MOSS (Mini One Stop Shop) -regeling ingevoerd. Wordt geen gebruik gemaakt van deze regeling dan moet de dienstverlener zich in alle lidstaten van de klanten registreren, aangifte doen en BTW betalen.
Aanstaande wijzigingen op gebied van sport
Naast voorgaande reeds ingegane wijzigingen bestaat de verwachting dat dit jaar ook de vrijstelling voor sport(verenigingen) zal worden aangepast. Een arrest van het Hof van Justitie EU uit 2013 (Bridport and West Dorset Golf Club) kan daarbij ook voor onze nationale situatie verstrekkende gevolgen gaan krijgen. Uit dit arrest blijkt dat er bij instellingen zonder winstoogmerk voor wat betreft de vrijstelling geen onderscheid geldt tussen leden en niet-leden en dat ze dus voor de btw over één kam worden geschoren. Het Hof lijkt dermate resoluut in toepassing van de vrijstelling, dat ook een instelling zonder winstoogmerk en zonder leden onder de vrijstelling zal vallen, zoals bij beheer- en exploitatiestichtingen. Naar aanleiding van dit arrest is het ministerie van Financiën zich al geruime tijd aan het beraden over een gewijzigde invulling van de vrijstelling voor sportverenigingen en toepassing van het verlaagde tarief bij sport. De staatssecretaris heeft in antwoord op Kamervragen onder meer aangegeven dat de juridische, financiële, organisatorische, administratieve en uitvoeringsgevolgen van wijzigingen aar aanleiding van de rechtspraak worden onderzocht. De ambtelijke rapportage zou nog niet zou zijn opgeleverd aan de staatssecretaris van Financiën. Dit zou eigenlijk eind januari 2015 gebeuren, maar die planning zou niet zijn gehaald. Hoe de wijzigingen ook gaan uitpakken, niet-winstbeogende instellingen, zoals sportverenigingen, beheerstichtingen en gemeenten, zullen naar verwachting uiteindelijk met ingrijpende wijzigingen worden geconfronteerd. Wel is de verwachting dat er overgangsrecht komt voor bestaande situaties. In dat verband kan het nog het overwegen waard zijn om vanwege BTW-aspecten eerder in beweging te komen.
Wat is er op 1 januari 2020 veranderd?
Voorspellen is niet mijn ding. De grote vraag daarbij is met name of dat het huidige systeem zich verder heeft ontwikkeld, of dat er een systeemwijziging in Nederland en/of Europa zal komen inzake de BTW. Zo gaan her en der wel eens geluiden op om over te gaan naar één uniform BTW-tarief of om een verleggingsregeling in de handelsketen te creëren, waardoor uiteindelijk slechts de ‘consument’ de BTW betaald. Mijn inschatting is dat het systeem niet zal wijzigingen maar dat het bestaande systeem zich verder zal door ontwikkelen. Wel verwacht ik gezien de grote mate van BTW-fraude in Europa dat zich een komende jaren strengere wetgeving en controle zal komen om deze fraude te beteugelen.
Wat gaan de cursisten leren van mijn bijdrage in de opleiding?
Het belangrijkste wat ik cursisten altijd probeer bij te brengen is het systeemdenken in de BTW. Op het moment dat je bij het analyseren van situaties niet het systeem van de BTW hanteert, komen er vaak onjuiste resultaten. Pas je het systeem van de BTW, dat begint bij het bepalen van het ondernemerschap, wel goed toe dan neemt de kans op een juiste analyse en oplossing toe.
Benut uw btw-mogelijkheden en beperk uw risico’s. Deze 2-daagse cursus biedt u kennis en inzicht in het btw-systeem en geeft u concrete aanwijzingen voor het indienen van uw btw-aangifte.
Het 2-daagse programma vindt u op de website van de opleiding BTW voor non-profit instellingen, gemeenten en provincies.
Interview met Arjan Kers, Algemeen Directeur van reisorganisatie Kras.
“Wij zijn een bedrijf dat quick to market moet gaan. Daar kan die controlling een heel belangrijk punt voor spelen, zij hebben het overzicht van wat er “in” en “out” gaat en hoe wij er vandaag voorstaan.”
Kras is onderdeel van TUI Benelux, dus ook van TUI Nederland. Ik ben ook lid van de directie van TUI Nederland in België en eindverantwoordelijk voor het merk en het bedrijf Kras. De financiële afdeling bestaat uit een administratief gedeelte en een controllingsgedeelte. In het administratief gedeelte heb je crediteuren en debiteuren. Er werken 17 personen op deze afdeling, die de rest van het bedrijf ondersteunen.
Veranderlijke markt
Ik denk dat onze business ontzettend fluctueert. We hebben dagelijks veranderingen in de reiswereld, zoals iedereen de afgelopen week heeft gezien. Dat is eigenlijk al sinds jaren. Dus de controllingsafdeling speelt daar een hele grote rol in om ons up-to-date te houden van hoe wij moeten schakelen binnen het bedrijf en heeft ook een hele belangrijke rol naar de rest van de afdeling. Zeker binnen Kras zijn wij een kleine onderneming, die heel snel schakelt en waar we echt toch wel overal bovenop zitten. Ik heb toch wel het gevoel dat de mensen heel snel het business-model van Kras meekrijgen, de controller zeker. Die is toch ook daar dagelijks mee bezig. Hij zit in de nummers en hij weet precies waar wij werken. Dat is een fantastische omgeving om te tonen van wat doet eigenlijk Kras binnen een bedrijf. Dus een centrale positie.
Vroegboekacties
Twee belangrijke dingen. We hebben twee piek periodes in de reiswereld. Eén is de boekingsperiode, dat is eigenlijk in januari-februari. En een vertrekkersperiode, dat is augustus-september. Die vroeg-boekkorting is eigenlijk om een gedeelte van je omzet vroeg binnen te halen, zowel voor de reisorganisatie, alsook naar de leveranten, de leveranciers in dit geval. Waarom de leveranciers? Die hebben ook hun planning staan en die willen ook ongeveer weten wat er binnen gaat komen in de komende maanden, in dit geval voor de zomer. Voor de reisorganisatie is dat precies hetzelfde. Alles wat wij vroeg binnen halen, hebben we al staan en daar kunnen we onze rest van de planning, voor de rest van het jaar, natuurlijk op afspelen. Buiten het af-zekeren en een vliegende start maken voor de rest van het verloop van het jaar, is het natuurlijk heel belangrijk om cash-flow te genereren. Een klant die vroeg boekt, betaalt ook aan en als hij vertrekt heeft hij het hele bedrag betaald. Dat is toch een financiële zekerheid voor een reisorganisatie. Maar ook natuurlijk een fantastisch moment voor de klant om zeker zijn bestemming en zijn hotel in dit geval te kunnen beschermen. Er zijn toch een aantal bestemmingen die de laatste jaren heel erg onder druk staan, waar heel veel vraag was. Nu heeft de klant toch een optie om te zeggen, dat hotel en die bestemming wilde ik heen en dat heeft hij ook vroeg geboekt. Daar zit nog een korting aan vast. Ik denk dat het een hele leuke actie is voor de consument.
Business control in de reisbranche
Aan de ene kant is het heel belangrijk dat we natuurlijk controle hebben over alles wat er in het bedrijf gebeurt en functioneert. Dat gaat niet alleen om nummers, maar het gaat ook om de omgeving. Wij zijn een bedrijf dat quick to market moet gaan. Dat is toch maar een heel sterk punt als jij als reisorganisatie dat er kan invullen. Daar kan die controlling een heel belangrijk punt voor spelen, zij hebben het overzicht van wat er “in” en “out” gaat en hoe wij er vandaag voorstaan. En als ze mij, ook in de directie en de rest van het MT kunnen ondersteunen met deze functie, wat vandaag nog binnen Kras gebeurt, dan zijn wij gewoon een slag verder.
Is u rol ook aan het verschuiven naar Business Partner? Of heeft u de ambitie om zich het komende jaar op deze rol te richten? Dan is deze opleiding precies wat u nodig heeft!
Interview met Gerard Kamps (NS Stations) over Risicomanagement. Gerard Kamps heeft ruim dertig jaar ervaring in beheersing van bedrijfsprocessen. Sinds 1992 werkt hij bij de Nederlandse Spoorwegen, eerst als controller en later manager Planning & Control bij enkele bedrijfsonderdelen van NS. Sinds 2008 richt hij zich volledig op risicomanagement bij NS Stations. Recent is de visie op Risk & Audit bij NS Stations vastgesteld. Riskmanagement is nadrukkelijk in de tweede verdedigingslijn gepositioneerd. Nu wordt veel energie gestoken in het praktisch uitwerken van die visie op alle aandachtsgebieden.
Bekijk het video-interview
Veranderingen in het risicomanagement
Wat ik als belangrijkste verandering zie, is dat de functie breed geaccepteerd is. Vroeger had je de controller, dat was in het begin ook van ‘heb je die nou nodig, is dat niet iets heel tijdelijks?’ Nou dat bleek het niet te zijn. En datzelfde geldt in mijn ogen ook voor risicomanagement. En daaraan gekoppeld is het voor mij heel belangrijk dat een risicomanager bestaansrecht heeft als die toegevoegde waarde levert.
Je probeert duidelijk te maken hoe we dat dan bij NS stations vormgeven. En voor NS stations heb ik ook een visie uitgewerkt op risicomanagement. Voor mij is daarin cruciaal dat je het bedrijf helpt om de doelstellingen te realiseren, c.q. een afdeling, een bedrijfsonderdeel. En dat moet je drive zijn om risicomanagement in te vullen. Als je het in gaat vullen vanuit de rol van de politieagent van ‘let op, dit is niet goed en dat is niet goed’, ja, daar scoor je niet echt mee.
Eigenschappen van een risicomanager
De belangrijkste eigenschappen van een risicomanager heb ik in mijn studie risicomanagement helemaal uitgewerkt. En daar kwam ik er tot zeven. En die zijn inmiddels een jaar of zes oud, maar voor mij staan die nog steeds. In de opleiding Risicomanagement zal ik daar ook dieper op ingaan en er meer over zeggen. Ik kan ze wel noemen; dat is de toon en de top. Heel belangrijk, en dat is wat mij betreft ook de basis, het waardensysteem van de organisatie. Vervolgens heb je dat je uitgaat van vertrouwen, je bent proactief, je communiceert veel, je helpt de organisatie doelstellingen realiseren, je bent er op gericht om bezig te kunnen zijn in een sterk dynamische omgeving (een uitdagende context noemen we dat dan) en dat we klein en zelfstandig zijn.
Voor mij zit risicomanagement heel erg in de trits van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam. En daar probeer je een bijdrage aan te leveren. Je maakt mensen ervan bewust dat ze een risico lopen. En op het moment dat dat bewustzijn er is, dan help je ze om dat risico beter te beheersen. En op het moment dat mensen zelf door dat proces heen gegaan zijn, dan heb je die bewustwording wel.
Risicomanagement en Gedragsverandering voor de overheid en non-profit
Risicomanagement zegt men vaak, ‘ach, een kwestie van gezond verstand gebruiken’. Dat heb ik ook veel gehoord voordat ik die masteropleiding ging doen. Die masteropleiding gaat heel erg de diepte in, in het vakgebied, heeft mij heel erg geholpen om de context goed scherp te krijgen en om de rode draad, de grotere lijnen te zien. Deze training helpt heel erg om het in een groter geheel te zien. En je krijgt altijd bagage mee, ook vanuit de praktijkdocenten, waar je zelf weer heel praktisch mee aan de slag kan. En laten we alsjeblieft met elkaar er voor zorgen dat we het praktisch houden.
Opleiding Risicomanagement en Gedragsverandering voor de overheid en non-profit
Gerard Kamps heeft ruim dertig jaar ervaring in beheersing van bedrijfsprocessen. Sinds 1992 werkt hij bij de Nederlandse Spoorwegen, eerst als controller en later manager Planning & Control bij enkele bedrijfsonderdelen van NS. Sinds 2008 richt hij zich volledig op risicomanagement bij NS Stations.
Elke maand geven we een kijkje in de financiële keuken van een organisatie. In december vertelde Jachin Wildemans, Business Controller Marketing & Sales bij de Nederlandse Staatsloterij, waarom op de laatste dag van het jaar het resultaat wordt bepaald.
In januari komt Wim Moerman, CFO bij Snowworld, aan het woord. Hij vertelt meer over de veranderingen binnen Snowworld het afgelopen jaar door de beursnotering en de hele begeleiding van de beursgang.
Ik ben financieel directeur bij Snowworld. Dat betekent natuurlijk dat je met de finance bezig bent. En dat is nogal veranderd afgelopen jaar met onze beursnotering. Dus de hele begeleiding van de beursgang is een enorme klus geweest. Nu is dat dan veranderd, omdat ik nu verantwoordelijk ben voor investment relations. En natuurlijk, wat al gebruikelijk was, de contacten met banken en adviseurs. Los van het hele financiële stuk ben ik ook verantwoordelijk voor de aansturing van de ontwikkelprojecten van Snowworld, dus de projecten in Parijs, Barcelona en de uitbreiding hier in Zoetermeer.
Impact van de winter bij Snowworld
Elke business heeft zo zijn eigen accenten, bij ons draait het natuurlijk allemaal om ticketverkopen. Wat ook heel bijzonder is, we staan hier tussen de gasten en dat is natuurlijk geweldig om tussen de gasten te werken en al die blije gezichten om je heen te zien. En dat is natuurlijk wel wat anders als je bij een bedrijf zit, waar iedereen achter een beeldscherm zit en je geen klanten ziet.
We staan nu aan de vooravond van ons absolute hoogtepunt in het seizoen. Je ziet nu achter mij een school die les krijgt, dus de winter is voor ons heel, heel belangrijk. De winter moet je voorstellen, hebben we ongeveer 70% van onze omzetperiode van 1 oktober tot eind maart en 30% in de zomer. Dus dat geeft wel aan wat een enorme impact dat heeft.
Die impact hier in Zoetermeer is nog groter dan in Landgraaf, want in Landgraaf hebben we in de zomer allemaal nog internationale atleten uit heel de wereld, die komen trainen bij ons in Landgraaf. Wij hebben daar ook een hotel bij, dat maakt het voor hun heel mooi om bij ons te trainen, ze hoeven niet naar de Alpen waar de condities slecht zijn in de zomer. Waar ze veel tijd kwijt zijn om vanuit hun hotel naar de piste te gaan. Bij ons ligt het hotel aan de voet van de piste, dus ze kunnen de hele dag door trainen, dus dat is nog een mooie zomeractiviteit.
Consumentenvertrouwen
Wat voor ons natuurlijk belangrijk is, in zijn algemeenheid, de economische ontwikkeling en het consumentenvertrouwen. Wij hebben helemaal aan het begin van de crisis gemerkt, dat het bedrijfsleven minder feesten en partijen organiseert. De particuliere business is behoorlijk doorgegaan, ook in tijden van de crisis, maar voor het bedrijfsleven is de economische ontwikkeling natuurlijk van belang, dat merken wij dan in die tak van de omzet. Dus dat is een hele belangrijke. En puur als je kijkt naar een individuele week dan is het weer wel heel relevant. Of het nou in de zomer een regenachtige, winderige dag is, of het is 25 graden en mensen gaan naar het strand, ja, dat is voor zo’n dag wel heel relevant.
Tips voor Finance Professionals
In beginsel is de theorie en het werk hetzelfde. Alleen de accenten zijn anders. Bij ons liggen andere focussen op omzetverantwoordingen en kosten, die zijn allemaal anders. Maar ik denk dat de basis voor elke finance controller hetzelfde is. Je moet gewoon zorgen dat je goed je netwerk binnen een bedrijf hebt, dat je goed hoort wat er allemaal speelt, dat informatie bij elkaar komt, en dat je met elkaar goede beslissingen kan nemen. En dat is ongeacht in welke business je zit. Je moet interpreteren wat mensen zeggen en je moet proberen in te schatten wat ze bedoelen. Dat is nog veel belangrijker dan het cijferwerk.
Kijk, het cijferwerk dat komt wel want dat is de basis van je beroep, maar die menselijke interactie is cruciaal.
Wat is de definitie van een goede Business Controller? En wat is de plaats van een Business Controller? Vragen die we voorlegden aan Bart Vermaas, directeur CFO Partners en één van de docenten van de Verkorte Business Controllersopleiding.Bart geeft tevens 5 tips voor de (toekomstige) Business Controller.
Wat is de plaats van de Business Controller binnen de financiële functie?
De Business Controller is samen met de CFO het eerste aanpreekpunt voor de niet-financiële managers. De Business Controller is verantwoordelijk om elk belangrijk besluit in de organisatie nuchter, fact based te ondersteunen. In de rol van Business Controller komt kennis van de markt, de eigen organisatie en de financiële prestaties bij elkaar.
Wat zijn jullie top-5 tips voor de (toekomstige) Business Controller?
1. Investeer meer tijd om relaties te bouwen met je business:
Om als controllers een positieve invloed te hebben op de kwaliteit van besluitvorming van je collega’s in de business beperken we ons teveel tot inhoud en logica. Als we ons gevoel meer laten spreken naar anderen, zullen anderen dat ook naar ons doen en leggen we een mooie basis voor een open en eerlijke relatie. Pas dan ben je in staat om effectief invloed uit te oefenen in een team dat belangrijke besluiten neemt. Pas dan kunnen we onze kracht om logisch en kritisch na te denken omzetten in resultaat.
2. Stel meer kritische vragen over hoe jouw business in elkaar zit
De belangstelling die je toont door meer vragen te stellen over de business zal door jouw collega’s zeer gewaardeerd worden en daar zal ook tijd voor worden genomen. Op deze manier ben je in staat jouw business nog beter te begrijpen. En zal je in staat zijn om je werk als partner van de business veel beter te doen.
3. Vraag aan je collega’s waar en hoe jij als controller de business kan ondersteunen
Het is mooi dat controllers een eigen visie en mening hebben over waar ze een verschil kunnen maken, maar zet de deur ook open naar anderen om die visie en mening bij te stellen en concreet in te vullen. Je zal verbaasd zijn hoe goed de business met jou functie en rol kan meedenken.
4. Staan altijd open voor nieuwe informatie
Zoek problemen op en onderzoek voortdurend in de actualiteit “hoe het nou zit?
5. Neem een stelling in over je business en kijk of hij juist is
Dat geeft een kompas voor je analyses en de zoektocht naar data. Je stelling blijkt dan waar of niet waar te zijn. In beide gevallen bouw je inzicht op die je eerder niet had. Je kan zelfs nieuwe stellingen ontdekken die nog veel interessanter zijn. Bijvoorbeeld in de bouw of in R&D: Wat moet ik weten om in een vroeg stadium vast te stellen of een project rendabel wordt? Dit werk past perfect bij controllers. Management teams staan te trappelen om mee te denken over stellingen en analyses en smikkelen van uitkomsten die Finance kan leveren.
Als we jullie op 1 januari 2020 weer tegenkomen, wat is er dan veranderd op finance-gebied?
Het financial accounting proces zal verder af komen te staan van de adviserende rol van Finance.
Er zal meer oog zijn voor training en carriereverloop van jonge controllers om een goede business controller te worden. Waar gaan jonge controller het vak leren?
Financials zullen in hun carriere steeds meer ook op niet-financiële posities terecht komen om onmisbare ervaring op te doen.
Slotvraag: Wat leren cursisten tijdens jullie bijdrage in de opleiding?
Je gaat met een concreet beeld naar huis van wat een business controller is en hoe je dat kan worden. Je leert dat je business controller rol niet alleen kan invullen.
Praktische hulpmiddelen worden aangereikt om samen met je collega’s binnen en buiten de financiële functie aan je rol als business controller te werken.
Na afloop van de training weet je: hoe je strategische planning concreet kan ondersteunen, hoe goede rapportages eruit zien, hoe je een goede analyse opzet, hoe je met ICT het beste kan samenwerken, hoe je veranderingen praktisch kan gaan inzetten en managen.
De verkorte Business Controllersopleiding, dé opleiding tot business partner!
Er wordt van controllers al jaren veel gevraagd. Ze moeten niet alleen financieel inhoudelijk zijn maar ook adviseur en coach van het niet-financiële management. Ze moeten niet alleen het verhaal achter de cijfers vertellen, maar ook meedenken over de strategie en alle huidige en toekomstige bedrijfsprestaties die nodig zijn om die strategie te realiseren. De nieuwe rol van de controller verschuift dus steeds meer naar business partner.
Is uw rol ook aan het verschuiven naar business partner? Of heeft u de ambitie om zich het komende jaar te richten op deze rol? Dan is deze opleiding precies wat u nodig heeft. Kijk voor meer informatie over het programma en de docenten op www.euroforum.nl/businesscontroller.
De maand december is voor veel organisaties de drukste maand van het jaar. Retail-Nederland is in de ban van Sinterklaas en kerst, financiële afdelingen maken zich op voor de jaarafsluiting, terwijl andere organisaties proberen op een andere manier het jaar succesvol af te sluiten.
En voor sommige organisaties is de laatste dag van het jaar zelfs de drukste dag van het jaar. De Nederlandse Staatsloterij is er daar één van. Jachin Wildemans, Business Controller Marketing & Sales bij de Nederlandse Staatsloterij, legt uit waarom op de laatste dag van het jaar het resultaat wordt bepaald.
“De Oudejaarstrekking is de allergrootste trekking van het jaar. Ongeveer 20 tot 25% van de hele omzet halen we in december binnen. Dit heeft een onwijze impact op praktische, operationele kant van het debiteurenbeheer, maar het is voor ons ook heel erg belangrijk om goed te forecasten”
De business controllers richten zich op de tactische, strategische ondersteuning
Binnen de Staatsloterij ben ik verantwoordelijk voor eigenlijk alle analyses en advies. Sinds 1 juli is deze hele afdeling nieuw, waarin het hele informatiemanagementstuk dus de business analisten en ook de controllers bij elkaar zijn gehaald. Dat hebben we binnen de Staatsloterij bedacht, omdat we één waarheid in het bedrijf wilden en niet verschillende soorten adviezen wilden creëren en verschillende soorten datastromen. Dat werkt nu bijna 5 maanden en daar ben ik eindverantwoordelijke voor.
Naast de controllers hebben we ook twee echte financieel analisten, die het rekenwerk verrichten. Dit zodat de business controllers zich veel meer kunnen richten op de tactische, strategische ondersteuning. Waar je ziet dat business controllers vaak op tactisch niveau blijven steken, ze bij ons heel erg de intentie hebben om naar het strategische stuk te gaan. Je ziet wel dat het nog moeilijk is, omdat controllers ook snel weer terugvallen in het rekenwerk en het moeilijk vinden om echt strategische ondersteuning te bieden en daar vergezichten te creëren, maar we zijn echter op de goede weg daarin.
Niet meer vanuit cijfers denken
De cijfers worden eigenlijk randvoorwaardelijk en het sparren met de business, het samen één doel nastreven wordt steeds belangrijker. Dat vergt natuurlijk ook weer iets anders van de business controller, die andere competenties moet krijgen en vooral het partneren, het kunnen challengen moet leren en niet meer vanuit de cijfers moet denken, maar dat natuurlijk nog wel als randvoorwaarde want dat is natuurlijk nog wel de basis van het werk. Dus vooral het creëren van vertrouwen samen, dat je kunt vertrouwen dat de controller niet alleen op de centen zit en dat de marketeer niet alleen op centen uitgeven zit. Dat is wel de belangrijkste tip voor dit moderne financial professional.
De oudejaarstrekking
De Oudejaarstrekking is de allergrootste trekking van het jaar. Je moet je voorstellen, dat dat ongeveer 20 tot 25% van de hele omzet is wat we in december binnenhalen. Wat een onwijze impact heeft aan de ene kant op praktische, operationele kant van het debiteurenbeheer. Onze verkooppunten hebben veel meer omzet, veel meer storneringen en betalingsregelingen die je moet treffen. Aan de andere kant wordt het dus ook heel erg belangrijk om goed te forecasten. Want in de laatste maand, ja echt de laatste dag van het jaar, wordt ons resultaat bepaald, waardoor je dus heel erg goed op je kosten, je opbrengsten én je rendement moet sturen, maar vooral goed kunnen forecasten. Want je kunt het niet meer bijsturen naar je allergrootste omzettrekker van het jaar. Dat maakt zeker de laatste maanden spannend bij ons.
Prijzengeld Staatsloterij
Het heeft zo’n grote impact, er zijn wel meer facetten binnen de Staatsloterij die het interessant maken buiten een regulier bedrijf. Je hebt een enorm prijzengeld, dat is een hele grote kostenpost en het is eigenlijk ons product wat we de klant geven en dat wil je zo optimaal mogelijk inrichten. En aan de andere kant wil je ook goed aan de wetgeving voldoen. Dat is een heel mooi spanningsveld tussen risico en zoveel mogelijk aan de klant willen geven. Het prijzengeld is ons grootste goed en dat maakt het wel heel anders dan een ander bedrijf.
Interview met Martijn Willems, Corporate Controller MN
Opleiding Risicomanagement en Gedragsverandering voor de overheid en non-profit
