Artikel door: Toin Jansen, was als controller werkzaam bij Tennant en werkt daar nu als Service Director EMEA

Het is bekend en onomstotelijk bewezen dat wij, als we opgroeien, in dit proces van opgroeien een aantal nuttige kwaliteiten verliezen. Een van deze kwaliteiten die rond het vierde levensjaar geperfectioneerd is, en daarna alleen maar in kracht inboet, is het stellen van de eenwoordige vraag: `Waarom ?`.

Kijk, dat we onze creativiteit bijna volledig verliezen, onze tolerantie met het stijgen van onze leeftijd sterk zien inkrimpen, het aantal keren dat we per dag lachen drastisch zien afnemen……daar valt allemaal nog mee te leven. Je kunt hiermee als gemankeerde volwassene, een redelijk normaal, en soms zelfs succesvol leven leiden. Maar het wegvallen van ons vermogen tot verwondering, het in ons hoofd vervangen van vragen door antwoorden, dat is iets wat moeilijk te verkroppen is.

Voor een vierjarige is het geen enkel probleem om na alles wat je vertelt wordt een serie van ´waarom´ vragen te stellen. Een argeloze kleuter kan hiermee zelfs de best voorbereide volwassene flink in de problemen brengen. Want op een gegeven moment weet ook de alwetende ouder het niet meer. Maar als je iets te vaak ´waarom´ vragen stelt binnen een onderneming, word je al snel als ´lastig´, ´opstandig´, ´dwars´ of zelfs ´niet collegiaal´ weggezet. Terwijl er niets mis is met waarom vragen. Als iets in kern deugt zul je op waarom vragen ook een deugdelijk antwoord krijgen. Andersom kun je ook stellen dat als je na het stellen van enkele waarom vragen geen deugdelijk antwoord meer krijgt, je jezelf moet afvragen of het hele verhaal wel deugt.

In management team meetings is het no done, om teveel waarom te vragen. Hiermee wek je de indruk dat je het ´allemaal niet weet´. Dit terwijl je voor het handhaven van je positie binnen het team juist zoveel mogelijk gezag en kennis dient uit te stralen. En dit betekent niet dat je niet vraagt, maar dat je antwoorden geeft. Want jij hebt het allemaal al een keer meegemaakt. Of jij doorziet het geheel gelijk. Of jij weet precies wat er moet gebeuren. Ook in situaties waarin ervaringen uit het verleden, met name ervaringen uit een gebrekkig geheugen, absoluut geen garantie zijn voor goede resultaten in de toekomst.

Om deze reden roep ik u op om uw carriere en leven op het spel te zetten voor een goede zaak: het doordringen tot de kern van bedrijfsproblemen (en hun mogelijke echte oplossingen) door het veelvuldig, gericht stellen van de vraag: ´Waarom ?`. Van de Japanners mag je het vijf keer doen, om er zeker van te zijn dat je op de kern bent gestuit.

Wat mij verbaast is dat veel opleidingsinstituten zich wel storten op het terughalen van verloren kwaliteiten als creativiteit en ontspannenheid, maar dat er geen enkele cursus bestaat die je weer aanleert om onophoudelijk waarom vragen te stellen. Maar stel dat iemand zich op dit gat in de markt stort en jij jezelf opgeeft voor een dergelijke cursus, dan zul je waarschijnlijk het station baas moeten passeren, door een waarom vraag te beantwoorden. Mochten de duizend voor de hand liggende redenen om een cursus ´waarom vragen stellen´ je even ontschoten zijn, dan kun je altijd nog de tactiek uitproberen die je moeder vaak hanteerde als je haar teveel waarom vragen stelde: je antwoord gewoon ´Daarom !`´